14
ოქტომბერს ჩემი
სადამრიგებლო კლასი
წავიყვანე ლაშქრობაზე, მოვინახულეთ გორელებისათვის ძალიან
საყვარელი და
საამაყო ისტორიული
ძეგლი – გორიჯვარი
გორიჯვარი
გორთან და
მის ისტორიასთან ორგანულად არის
დაკავშირებული გორიჯვარი,
რომელიც ამავე
სახელწოდების გორაკის
წვერზე, გორის
სამხრეთით, მდ.
მტკვრის მარჯვენა
ნაპირზე მდებარეობს და გორს
გადასცქერის. ცნობილი
არაა როდის
ან ვინ
ააშენა იგი.
თქმულება კი
თამარ მეფეს
მიაწერს, მაგრამ
ვარაუდობენ, რომ
უფრო
ხანდაზმული უნდა
იყოს. არსებობს
მოსაზრება, რომლის
მიხედვით გორიჯვირის წმ. გიორგის ეკლესია
აიგო იქ,
სადაც უხსოვარ
დროს წარმართული კერპი იყო
აღმართული.
წმ. გიორგის ეკლესია
პატარა ნაგებობა
იყო, მას
ვიწრო და
დაბალი კარიბჭე
ჰქონდა, გადახურული სანახევროდ მრგვალი
თაღით, დასავლეთის მხრიდან შემკული
იყო პატარა
ეკლესიით, სამხრეთიდან და აღმოსავლეთიდან კი ცხვრის
თავების გამოსახულებით, ჩრდილო–აღმოსავლეთის კედელი მთავრდებოდა კოშკით. ფართობის სიმცირის
მიუხედავად, ძველი
ეკლესიის გვერდით
აღმართული იყო
ახალი, ფართო
და ნათელი
ეკლესია ყოვლადწმინდის ღვთისმშობლის სახელობისა, რომელსაც თავისი
სამრეკლო ჰქონდა.
ძველ ეკლესიაში დიდი
ხნის განმავლობაში დაცული იყო
თავის ქალა,
რომელსაც წმ.
გიორგისად მიიჩნევდნენ. ვახუშტი ბატონიშვილი აღნიშნავდა: „თავი წმიდისა გიორგისა
მდებარეობს ჯუარსა
შინა...“
XIX ს–ის დასასრულს გორიჯვრის
ციხის გალავანს
ჯერ კიდევ
ჰქონდა რკინისა
და ფოლადის
ნაჭრებით მოჭედილი
კარები. ძველი
ეკლესიის შიგნით
კედლებზე მხატვრობის კვალიც ჩანდა,
მიუხედავად იმისა,
რომ რამდენჯერმე კირით იყო
გადალესილი. კანკელი
ქვითკირით ნაშენები
და გაჯით
შელესილი იყო,
მისი კარების
ზევით მხედრული
წარწერაც– გადაშლილი.
კანკელის წინ
დასმული იყო
ვერცხლის ფირფიტებით შეჭედილი ძვირფასი
ჯვარი, რომელიც
კახეთის მეფე
ალექსანდრე II-მ (1574–1605) შესწირა. ჯვრის
სიმაღლე 1,88 მეტრი,
სიგანე–0,84 მეტრი
იყო. კახელ
ოსტატს ფირფიტებზე რელიეფური ჭედვით
გამოუხატავს წმ.
გიორგის ცხოვრებისა და წამების
სცენები და
თითოეული სცენის
ასახსნელად – ასომთავრული წარწერა. ჯვრის დიდი
ავტორიტეტის გამო
არა მხოლოდ
წმ. გიორგის
ეკლესიას ეწოდა
გორის ჯვარი
(გორიჯვარი), არამედ
იმ ადგილსაც,
სადაც ეკლესია
იდგა და
მის მიმდებარე
ტერიტორიასაც (იქვე,
მახლობლად ორი
სოფელია – დიდი
და პატარა
გორიჯვარი). გორიჯვირს წმ.
გიორგის ეკლესია
და მისი ციხე–გალავანი
1920 წელს მიწისძვრამ თითქმის მთლიანად
გაანადგურა.
1989 წლის 22 ოქტომბერს აღდგენილი გორიჯვრის
ეკლესია აკურთხა
სრულიად საქართველოს კათალიკოს პატრიარქმა ილია II-მ.
გამოყენებული ლიტერატურა: ე. მამისთვალიშვილის „გორის
ისტორია“(I ტ)
